Do Đài Loan là một hòn đảo được bao quanh bởi biển cả, môi trường ẩm ướt, mùa hè nóng bức và độ ẩm trong không khí cao nên dễ làm cho dược liệu và thuốc tán trong Đông Y bị hư hỏng, làm giảm hiệu quả của thuốc. Thậm chí, trong những ngày gần đây, tại các tiệm thuốc Bắc cũng gặp phải một số bệnh nhân phản ánh rằng, khi mở các gói thuốc tán ra thì phát hiện thuốc đã bị vón cục, vậy thông thường, mọi người bảo quản thuốc bột như thế nào? Có thể cho thuốc vào tủ lạnh không?
Dược sĩ Lâm Tịnh Nghi, thuộc Chi nhánh Trung Hưng của Bệnh viện Liên hợp Thành phố Đài Bắc cho biết, phương pháp khoa học để làm thuốc Đông Y là đun sôi và cô đặc dược liệu thành dạng cao, sau đó kết dính các hạt bột mịn và trộn đều chúng. Trong tất cả quy trình phân phối, đóng gói và bảo quản, đều có các yếu tố khác nhau ảnh hưởng đến khả năng vón cục của thuốc tán. Khi dược sĩ phối thuốc, bột thuốc sẽ được đổ ra khỏi lọ và trộn với các đơn thuốc khác nhau, sau đó đóng gói bằng máy và dán kín trong túi giấy để phân phát cho bệnh nhân, độ kết dính của các loại thuốc sẽ khác nhau. Trong tinh bột có tính hút ẩm, nhưng giấy gói thuốc tán thì lại mỏng và nhẹ nên không ngăn được độ ẩm như trong lọ nhựa, tiếp theo là cách bảo quản bột thuốc sau khi mang về nhà, đặc biệt là môi trường khí hậu tương đối ẩm ướt của Đài Loan, có nhiều khả năng làm tăng hiện tượng vón cục của thuốc tán.
Dược sĩ Lâm Lợi Văn cho biết, thực ra không cần quá lo lắng về sự kết tụ của thuốc tán, sự kết tụ là sự thay đổi về tính chất vật lý, nguy cơ thuốc bị mất tác dụng trong thời gian điều trị theo chỉ định của bác sĩ thực sự rất thấp, chỉ cần khuấy trộn một chút là bột thuốc có thể phân tán trở lại. Nếu thuốc tán xảy ra các tình trạng hư hỏng khác như thay đổi màu sắc, mùi vị, đốm hoặc kết tụ không thể phân tán thì rất có thể thuốc đã bị mốc hoặc hư hỏng, khuyến nghị không nên tiếp tục dùng thuốc, tốt nhất là nên vứt bỏ thuốc và trở lại tái khám sớm hơn.
Bất kể thuốc Tây Y hay Đông Y, những loại thuốc đã được lấy ra khỏi bao bì bảo quản ban đầu hoặc được chia ra đóng gói quá nửa năm thì không nên sử dụng, vì vậy, trong quá trình điều trị, tốt nhất là nên loại bỏ những thuốc không sử dụng đến để tránh tình trạng tích tụ thuốc thừa và tồn trữ quá lâu.
Trước đây, các nhà nghiên cứu đã tiến hành thí nghiệm kết tụ thuốc tán, họ cho thuốc tán vào một túi có khóa kéo hai lớp, kết quả cho thấy nó có thể bảo quản được hơn 8 tuần mà không bị vón cục. So với việc chỉ gói sơ sài hoặc đặt trong túi có khóa kéo một lớp, việc cho thuốc vào túi có khóa kéo hai lớp có thể trì hoãn sự xuất hiện của tình trạng vón cục, nhưng cần chú ý phải kéo khóa kéo sau mỗi lần sử dụng thuốc để ngăn chặn không khí lọt vào.
Các tài liệu liên quan cũng đề cập rằng bột thuốc Đông Y có thể bảo quản trong tủ lạnh nhưng chỉ khi cần dùng mới lấy ra, nếu không sử dụng ngay thì sau khi lấy ra, thuốc có thể tiếp xúc với không khí xung quanh, và độ ẩm có thể ngưng tụ trên gói thuốc khi trời lạnh, thậm chí sẽ làm tăng nguy cơ bột bị vón cục, vì vậy, cần phải cẩn thận khi cho vào tủ lạnh. Khi đi ra ngoài, có thể cho một phần thuốc tán vào túi có khóa kéo, đồng thời cho phần thuốc còn lại vào một túi có khóa kéo khác để tránh trường hợp thường xuyên đóng mở cùng một túi khóa kéo, giúp hạn chế tình trạng toàn bộ thuốc luôn tiếp xúc với không khí xung quanh, điều này có thể làm giảm sự kết tụ của thuốc tán.
Phương Thảo
